== Netsukuku Spanish document ==
{{{
1. Le vetule rete
Internet es un rete hierarchic administrado por compañias,
multinacionales e instituciones que es supportate por el gobierno.
Cada bit de traffico de datos pasa a traves lor dorsales (en:
backbone) e lor instratatores (en: router).
Los Proveedores de Servicios de Internet (en: Internet Server Providers,
ISP) offrecen la connectividade a todos los usuarios, que se trova in le
parte le plus basse de aqueste scala hierarchic. No existe alcun
manera pro condivider le proprietate de internet e ergo, le usatores,
pro connecter se al grande Rete, es obligado a sometido se al pesante
condiciones impuetas del mega-corporationes.
Internet es hodie el medio de comunicaciones por exelencia que
permite la difusion e le condivision global del saber y de la
informacion.
Cerca de un 1 millon de personas pote connecter se a aqueste grande rete
proprietari, mais le remanente 5 millones, qui no es suficiente
ressource economic, attende fin a aqueste momento que le
multinacionales les ofrece un servicio realmente accessible.
Internet ha nascite pro garantir un communicaciones secur e
inattaccabile inter le numerosos nodos del rete, mais ora,
paradoxalmente, quando un PSI (en: ISP) decide de non fornir plus su
servicio integre nationes es immediatemente taliate foras de internet.
In ultra, internet non es un rete anonyme: le PSIs e le
multinationales pote interceptar e analysar le traffico que pasa en
el servidor (en: server) sin ningun limite.
La estructura hierarchic e centralisada de internet crea, por
consecuencia, altere sistemas identic qui se appoia super illo, como
per exemplo le Systema de Nombres de Dominio (en: Domain Name System,
DNS). Le DNS es administrado equalmente por la ISP, le dominios es
litteralmente vendite e le malias de un sistema centralisado remane
immutate.
Aqueste typo de structura permite, de manera simple y eficiente, de
localisar fisicamente cada computator conectado a internet in
pochissime tempore e sin alcun effortio.
En China, le integre rete es surveliate continuamente de numerosas
computadoras que filtran el trafico de internet: un chino no podra
jammais vider e in cata caso venir al cognoscentia de un sito qui
contine alcun parolas claves censurado por el estado. Si, pois, ille
osa exprimer per rete un pensamento contrari al doctrina politica del
goveiernoo, ille riscarea fin al pena capital.
Internet ha nascite pro satisfacer le exigentia de securitate militar
del administration del defensa del SUA, e in le curso del tempore, su
structura originari no se ha cambiado, ni potera jammais mutar.
La libertad de communicacion y de la informacion por internet sera
semper negate: pro comunicar nos sera semper obligate a peter le
preventive consenso de autoidades estatales e mendicar le supporto de
gigantic multinationales qui, in aqueste maniera, continuara expander
su proprie dominio.
Si, de facto, le tentativa de render internet le medio de
comunicaciones libres por excelencia, es destinado a fallir, ergo non
remane a nos altero que substituer lo.
Como?
Con un rete distribuite, decentralisate e plenmente efficiente, un
rete qui non pote esser submittite a necun typo de governo.
2. Le rete Netsukuku
Netsukuku es un rete maliate (en: mesh network) o un systema par-a-par
(en: peer to peer, p2p) que se crea e se mantene autosostenmible.
Netsukuku ha essite projectate pro gerer un numero ilimitado de nodos
con un minimo uso de UPC=Unitate de Processation Central (en: CPU) y
memoria. Aqueste characteristica sue pote esser profitabile pro
construer, sin le supporto de alcun servidor o ISP, un red global
distribuida, anonima y no controlada, separada de internet.
Aqueste rete es formada por computadores connectados fisicamente inter
se, ergo illo non es construite super alcun altere rete. Netsukuku se
occupa solmente de construer le routes qui connecte tote le
computatores del rete.
In altere parolas, netsukuku sustituye el nivel 3 del modelo
ISO/OSI con un altere protocolo de instratamento.
Pois que netsukuku es un rete distribuida e non centralisada, es
posibile implementar super illo effective systemas distribuite, como
per ejemplo le 'Abnormal Netsukuku Domain Name Anarchy' (ANDNA), que
sustituira el actual sistema hierarchic e centralisate del DNS
2.1 Gandhi
Netsukuku se crea e se gere per se mesme.
Un nodo se uncina a netsukuku, le rete se auto-rescribe e tote le
altere nodos cognosce qual es le stratas le plus veloce e efficiente
pro communicar con le nove venito.
Le nodos non ha privilegios o limitationes respecto a altere nodos,
illos face parte del rete e contribue a su expansion e efficientia.
Con le augmentar de lor numero, le rete cresce e se perfectiona.
In netsukuku nos non ha alcun differentias inter retes private e
pubblic e non ha alcun signification parlar de LAN (Local Area
Network, Rete de Areal Local).
Netsukuku non pote esser controllate ni destructe pois que illo es
totalmente decentralisate e distribuite. Le unic maniera pro sorveliar
o dismantellar netsukuku es abatter phisicamente cata singule nodo qui
lo compone.
2.2 No nomine, no identitate
In netsukuku qualcunque persona, in qualcunque loco e in qualcunque
momento pote uncinar se immediatemente al rete sin passar a transverso
adempimentos bureaucratic o contractual.
In ultra, cata elemento del rete es extrememente dynamic e non remane
jammais equal a se mesme. Le adresse IP, qui identifica un computator,
es seligite casualmente, ergo es impossibile associar lo a un loco
phisic precise, e le mesme routes, formate per un numero innumerabile
de nodos, tende a haber un complexitate e densitate tanto elevate, que
le traciamento de un nodo deveni un interprisa epic.
Pois que non existe alcun contracto con alcun societate, le velocitate
del transferimento del datos es limitate unicamente del technologia
actual del carta retiari.
2.3 Assi, que es netsukuku?
Netsukuku es un rete maliate o rete p-a-p componite per un protocollo
retiari pro le instratamento dynamic, appellate Npv7_HT.
Actualmente existe multe protocollos e algorithmos pro le
instratamento dynamic, mais a differentia del Npv7_TH, illos es usate
solo pro crear micre e medie retes. Equalmente le router de internet
es administrate per differente protocollos como OSPF, RIP o BGP, le
quales usa differente algorithmos classic pro trovar le strata melior
pro vader a un nodo de un rete.
Aqueste protocollos pete un consumo de CPU e memoria elevatissime, e
es pro aqueste motivation que le routers de internet es computatores
appositemente dedicate. Serea impossibile adoptar un de aqueste
protocollos pro crear e mantener un rete como netsukuku, ubi cata nodo
es a su vice un router, proque le mappa de tote le routes peterea un
spatio, super cata computator connectite al rete, de circa 10 GB.
Npv7_TH structura le integre rete como un fractal, e usa un particular
algorithmo appellate Quantum Shortest Path Netsukuku (QSPN) pro
calcular tote le routes necessari pro connecter un nodo a cata altere
nodo.
Un fractal es un structura mathematic qui se pote comprimer ad
infinitum, proque cata su parte es formate del fractal mesme. Ergo nos
ha un compression elevate de un structura qui pote expander se
infinitemente. Isto significa que es besoniate poc KBs pro mantener le
integre structura de netsukuku.
Le structura del mappa pote equalmente esser definite in maniera plus
precise como un grapho altemente *clusterisate.
Le QSPN, in vice, es un meta-algorithmo proque illo non exeque un
sequentia de instructiones mathematic definite, mais illo profita le
caso e le hasardo, qui non pete alcun calculation pesante.
Le QSPN debe esser exequite super un rete real (o simulate). Le nodos
debe inviar le pacchettos QSPN pro "exequer" le algorithmo, e pro
aqueste motivation non es semper ver que un determinate pacchetto sera
inviate ante un altero.
2.4 Altere implementationes
Netsukuku non es limitate al creation de un rete solmente de
computatores, illo es un protocollo qui implementa un rete pur, e assi
como cata protocollo de rete illo pote esser usate in tote le
situationes in le qual nos besonia connecter plure nodos inter se.
Que nos considera le caso del telephonos mobile. Equalmente le retes del mobiles es un rete hierarchic e centralisate. Milles de nodos se appoia a un mesme cella, qui pois assortira le traffico al altere cellas, qui, in fin, livrara le datos al nodos destinatari. Ben, netsukuku pote esser adoptate equalmente del mobiles, rendente superflue le existentia del actual gerentes de telephonia mobile.  --  }}}